ډاکټران وایي په خېبر پښتونخوا صوبه کې ذهني ناروغۍ په څو چنده سیوا شوي او وجه یې د لسيزو راهسې روانې جګړې، تشدد او ناامني ده.
د ډېره اسماعیل خان مفتي محمود مېموریل ټیچینګ روغتون د نفسیاتو یا ذهني ناروغیو د درملنې په څانګه کې د بستر زیاتره ناروغانو تعلق د وزیرستان سره دی چې پکې د سړو ترڅنګ ښځې او ماشومان هم دي، دوی وايي په خپله علاقه کې د ذهني ناروغیو د درملنې اسانتیاوۍ نه لري.
دغه روغتون کې په ذهني ناروغتیا د اخته یو تن پلار سبحان وزیر ډیوه ته وایي، زوي یې هر وخت دا فکر کوي چې په افغانستان کې ظلم روان دی بیا چغې وهي اؤ د کور په کسانو تشدد شروع کړي.
هغه وایي خپل زوي یې لومړی پېښور ته علاج له بوتلی ؤ خو هلته مصرف زیات نو ځکه اوس ورله دغلته په ډیره اسماعیل خان کې علاج کوي.
د روغتون انتظامیه وايي په دې وروستیو کې د ذهني ناروغیو په مریضانو کې څو چنده اضافه شوې او هغوی د پاره موجودې اسانتیاوې ډیرې زیاتې کمې دي.
د هسپتال انتظامي مشر یا ډایریکټر جنرل ډاکټر عمر شاه وایي،روغتون کې د زنانه او نارینه و د پاره دوه بیلا بیل وارډونه ځانګړي کړل شوي دي خو بیا هم د ناروغانو شمیر ډیر سیوا ده او نه پکې ځاېیږي.
ډاکټران وايي د ذهني ناروغيو د زیاتوالي یوه وجه د پښتنو په خاوره روان تاو تریخوالی دی.
د دوی وینا ده د ترهګرۍ پرضد روانو جنګونو زیاتره ځوانان ناامیده کړي دي او تشدد ته یې هڅولي دي .
د ذهني ناروغیو ډاکټر ښاغلی کرامت الله بیټنی وایي، دغلته چې څومره ناروغان راځي دوی د ناامنۍ، بې ثباتۍ او کډوالۍ له وجې خفه شوي وي.
د هغه په وینا " همدې ته ژور خفګان یا ډېپرېشن ویل کېږي خو بیا کله ورسره وېره یا انزایټي هم وي او وجه یې دا وي چې دوي د ترهګرۍ او جنګونو له امله مکمل ناامیده وي چې څه به کیږي"
په دې وروستیو کې صوبه او په ځانګړي ډول جنوبي ضلعو کې د ناامنۍ پېښې سیوا شوې دي اؤ وزیرستان د وړاندې نه د پوځي عملیاتو او د ترهګرې مرکز ګرځېدلۍ دی.
د دغه سیمې خلک وايي ناامني سخت له ستونزو سره مخامخ کړي دي.
د سویلي وزیرستان استوګن نور محمد وي او ای ډیوه ته وایي، دده ورور روغ انسان و خو چې علاقه له بده مرغه د جګړو مرکز ګرځېدلی او اوس د ریاستي تګلارې له امله دافغانستان او پاکستان ترمینځ د انګور اډې لاره تړل شوې او د سیمې کاروبار په ټپه ودریدلی دی او دې بندیز او جنګونو د علاقې هر وګړی په ذهني توګه اغیز من کړی دی.
د ډاکټر کرامت نه چې مو وپوښتل ایا د ذهني ناروغیو ښکار یو تن له علاج وروسته عادي ژوند کولی شي او که نه؟ هغه وايي باوجود د دې چې د نفسیاتو ډاکټران ډېر کم دي خو علاج یې شته او علاج یې ارزان هم دی:
"خو دا بیا هم د عام نارمل انسانانو په څیر ژوند نه کوي دوی ته یو ځانګړی صفا او سوچه ماحول پکار وي او چې کله خپل کلي علاقې ته لاړ شي هلته بیا دا د نامنۍ او تاوتریخوالي ماحول وویني نو د بیا متاثره کېدو امکان یې ډیر زیات وي".
د پوهانو په وینا دې حالاتو هر وګړی د نفسیاتي ټراما یا صدمې سره مخ کړی او دا د بدني صدمې نه ډیره دردناکه او اذیت ناکه وي. باید خلک دا یوه بیماري وګڼي او د تعویزونو او پیرانو پرځاي دوی په روغتنونو کې علاج وکړي.
Forum